ΜΑΝΩΛΙΑ ΒΟΥΓΙΟΥΚΑΛΑΚΗ
_________
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΦΚΑΦΙΩΝ
_____

Ο θεσμός των εφκαφίων παρέχει στη σύγχρονη έρευνα πληθώρα πληροφοριών για ζητήματα νομικά, κοινωνικά, οικονομικά, θεολογικά κλπ. Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει τα αποτελέσματα συστηματικής μελέτης πρωτογενούς υλικού, αποτελούμενου τόσο από ταμειακά βιβλία και κτηματολόγια όσο και από τις ίδιες τις δικαιοπραξίες παραχώρησης (Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη).
Ο θεσμός αυτός γνώρισε στο νησί της Κρήτης ιδιαίτερη ανάπτυξη. Από τις αρχές της οθωμανικής παρουσίας στο νησί πολλά είναι τα περιουσιακά εκείνα στοιχεία που εντάχθηκαν στο καθεστώς των εφκαφίων. Κατά κύριο λόγο μουσουλμάνοι -αλλά και χριστιανοί- παρακινούμενοι από τη θρησκευτική πίστη ή από το προσωπικό συμφέρον, αφιέρωναν τις περιουσίες τους για τη συντήρηση ευαγών ιδρυμάτων. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για ακίνητα, κτήματα ή και χωριά ολόκληρα, των οποίων η επικαρπία, η δεκάτη ή και τα ενοίκια ανήκαν στον Εφκάφιο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η νομική και κοινωνική διάσταση του φαινομένου, όπως η μεταβίβαση και χρήση της επικαρπίας μιας περιουσίας και ιδιαίτερα η ταυτότητα και οι αντιλήψεις των αφιερωτών.
Με την αξιοποίηση και κριτική «ανάγνωση» του αρχειακού υλικού των εφκαφίων η ιστορική έρευνα είναι δυνατόν να συμβάλει ουσιαστικά τόσο στην ανάδειξη του γαιοκτητικού συστήματος της τουρκοκρατίας και της κατάστασης του κρητικού δικαίου της εποχής όσο και στη συμπλήρωση ή και αναθεώρηση των γνώσεών μας για την κοινωνική – πολιτιστική πραγματικότητα της εποχής.

____________
 MANOLIA VOUGIOUKALAKI
THE CASE OF EASTERN CRETE

The waqf institution supplies modern research with valuable information concerning legal, social, economical and theological matters. The present announcement presents the results of systematic research of archive material consisting of economic books, estate records as well as acts of assignment (Turkish archive of Heraklio, Vikelaia Municipal Library).
This institution has known characteristic development at Crete. From the very beginning of the Ottoman presence many properties became waqfs. Mainly Muslims –but Christians as well- urged by their religious faith or even their personal interest they donated their properties for the support of pious foundations. Those where mostly houses, land or even whole villages, of which the use, taxes or even the rent belonged to the ministry of waqfs. The legal and social dimensions of this phenomenon are of much interest and especially the identity and the beliefs of the donators.
With a critical "reading" of the archives historical research can contribute substantially to the knowledge of the land owning system of the Ottoman Empire and of the state of Cretan law of the time. It can also help complete or revise our theories concerning the social and cultural realities of that times.
 


Γνωριμία - Σκοπός - Δραστηριότητες - Προγράμματα
Εκδόσεις - Πεπραγμένα - Μέγαρο Ι.Κ.Δ. - Τα νέα του Ι.Κ.Δ. - Κεντρική Σελίδα  - Ισχύουσα Νομοθεσία περί Κρήτης