ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ _________ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑΣ _____ Σύμφωνα με το σύστημα που επιβλήθηκε στην Κρήτη, οι διοικητικές αρμοδιότητες και η γη πέρασαν στα χέρια των ξένων, ενώ η τοπική αριστοκρατία έχασε την ακίνητη περιουσία και όλα της τα προνόμια. Στο γεγονός αυτό οφείλεται και η ισχυρή αντίθεση των παραδοσιακών κρητικών οίκων προς τους Βενετούς, που εκδηλώθηκε ανοιχτά στη σειρά των επαναστάσεων των τριών πρώτων αιώνων της Βενετοκρατίας. Οι απαιτήσεις που πρόβαλλαν οι Κρητικοί αριστοκράτες είχαν σχεδόν πάντοτε οικονομικό περιεχόμενο και άφηναν περιθώρια για συμφωνίες και συμβιβασμούς. Όπως έχει παρατηρηθεί από τις επαναστάσεις των πρώτων χρόνων της Βενετοκρατίας μόνο κατά την επανάσταση των Χορτάτσηδων κυριαρχεί ο πολιτικός χαρακτήρας και η μάχη δίνεται όχι μόνο για την κατάκτηση των φέουδων, αλλά και «στο όνομα της παλαιάς αυτοκρατορικής παραδόσεως».
Οι αριστοκρατικοί οίκοι της Κρήτης, στο μεγαλύτερό τους μέρος ακολουθούν απέναντι στους Βενετούς ρεαλιστική πολιτική όσο ισχυρότερη είναι και όσο πιο επικίνδυνοι φαίνονται για την βενετική εξουσία στην Κρήτη, τόσο αυξάνονται οι παροχές και τα προνόμιά τους. Αντιπροσωπευτικότερο δείγμα για τη συμπεριφορά των Κρητικών ευγενών ο «Μέγας Άρχων» Αλέξιος Καλλέργης, ύστερα από δεκαετίες επαναστάσεων συμβιβάζεται με τους Βενετούς και, αφού παίρνει σημαντικά ανταλλάγματα, μεταβάλλεται ο ίδιος και η οικογένειά του σε φανατικό υποστηρικτή των βενετικών συμφερόντων στην Κρήτη.
Σε αντίθεση με τα σημαντικά προνόμια που παρέχουν στους αριστοκρατικούς οίκους, οι συνθήκες με τις οποίες τελειώνουν οι διάφορες επαναστάσεις ελάχιστα βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο εκείνων που επανδρώνουν τα στρατεύματα των επαναστατών, δηλαδή των αγροτών, ιδιαίτερα των αποίκων. Οι αγροτικοί πληθυσμοί στον αντιβενετικό αγώνα των αρχόντων περιορίζονται να ακολουθούν άβουλα τις ενέργειες «των κυρίων» τους και αγωνίζονται όχι για το μετασχηματισμό των κοινωνικών σχέσεων, αλλά για την υπεράσπιση των παραδοσιακών κοινωνικών δομών.
Πρέπει να τονισθούν πάντως δύο (2) στοιχεία του επαναστατικού φαινομένου: α) η πλευρά της κυριαρχίας που ταυτίζεται με τη Βενετική πολιτεία και την Κρητική «άρχουσα τάξη», τους τοπικούς διοικητές και τους ευγενείς φεουδάρχες και β) τους φορείς των γεγονότων που προέρχονται από τον αγροτικό πληθυσμό του νησιού.
Ως προς την ποινική καταστολή και τα μέτρα κατά των επαναστατών αναφέρονται εκτελέσεις, εξορίες, κάτεργα, δημεύσεις περιουσιών και καταστροφικές δηώσεις. Οι Βενετοί μετά τη λήξη των ταραχών προέβαιναν στην πυρπόληση και στην καταστροφή εκ θεμελίων των χωριών που ήσαν εστίες επαναστατών. Αναφέρονται ονόματα χωριών κυρίως στο τμήμα της περιοχής των Χανίων, τα οποία αποτέλεσαν στόχους εκστρατείας και κατεστράφησαν ολοσχερώς μετά την κατάληψή τους.
Γνωριμία - Σκοπός - Δραστηριότητες - ΠρογράμματαΕκδόσεις - Πεπραγμένα - Μέγαρο Ι.Κ.Δ. - Τα νέα του Ι.Κ.Δ. - Κεντρική Σελίδα - Ισχύουσα Νομοθεσία περί Κρήτης